فرآیند MBBR
فرآیند MBBR یک فرآیند هوازی تصفیه فاضلاب است که در آن باکتریها و میکروارگانیسمهای تصفیه بر روی سطح بسترهایی (مدیا) چسبیده و رشد میکنند. از اینرو فرآیند MBBR نوعی فرآیند بیولوژیکی با رشد چسبیده است. این فرآیند بسیار شبیه به فرآیند IFAS میباشد با این تفاوت که در فرآیند MBBR برخلاف IFAS لجن برگشتی وجود ندارد. زیرا مقدار مدیا در مخزن هوادهی بسیار بیشتر بوده و بیومس چسبیده به مدیاها برای تصفیه کافی می باشند.
درصد حجم مدیاها به حجم مخزن هوادهی معمولاً 70-50 درصد است که به وسیله یک شبکه یا مش از خروج مدیاها از مخزن هوادهی جلوگیری میشود. جنس این مدیاها پلاستیک بوده و در شکل ذیل چند نمونه از مدیاهای قابل استفاده در فرآیند MBBR نشان داده شده است. مهمترین ویژگی مدیاها مقدار سطح ویژه آنهاست. سطح ویژه هر مدیا عبارتست از سطح کل ایجاد شده توسط یک مترمکعب از آن. سطح ویژه مدیاها معمولاً 500-200 مترمربع بر مترمکعب است.
هر چه سطح ویژه مدیا بیشتر باشد، ظرفیت تصفیه آن بالاتر بوده اما امکان گرفتگی مدیا افزایش خواهد یافت. در عمل معمولا از مدیاهای با سطح ویژه 350-300 مترمربع بر مترمکعب بیشتر استفاده می شود.
شکل انواع مدیاهای پلاستیکی مورد استفاده در فرآیند MBBR
توده بیولوژیکی که بر روی مدیاها رشد میکند، رفته رفته بیشتر شده و ضخامت این توده افزایش مییابد. در نتیجه اکسیژن قابل انتقال به لایهای زیرین کاهش پیدا کرده و شرایط آنوکسیک ایجاد میشود. با ایجاد شرایط آنوکسیک امکان حذف نیترات نیز وجود خواهد داشت. بنابراین یکی از مزایای فرآیند MBBR نسبت به فرآیندهای دیگر هوازی، ایجاد شرایط آنوکسیک در مخزن هوادهی و امکان حذف نیترات میباشد.
مهمترین مزایای فرآیند MBBR نسبت به لجن فعال عبارتست از:
1- نیاز به فضای کمتر جهت مخزن هوادهی
2- سهولت بهرهبرداری به جهت عدم نیاز به کنترل SRT و میزان لجن دفعی
3- حذف مشکلات ناشی از حجم شدن لجن و کاهش راندمان تصفیه به علت خروج لجن از واحد تهنشینی ثانویه
4- مقاومت بهتر در برابر شوکهای ناشی از دبی جریان ورودی به مخزن هوادهی
در مقابل معایب عمده فرآیند MBBR نسبت به فرآیند لجن فعال عبارتست از:
1- نیاز به صرف انرژی بیشتر به جهت لزوم حفظ غلظت بالای اکسیژن محلول در مخزن هوادهی
2- نیاز به خرید و استفاده از مدیا و هزینه ناشی از آن
3- لزوم استفاده از آشغالگیر با راندمان بالا جهت جلوگیری از گرفتگی مدیاها توسط ذرات معلق و درشت دانه
4- افزایش افت فشار هیدرولیکی به علت اضافه شدن الک مدیاها در خروجی مخزن هوادهی